Oxalis Tuberosa

Goed weertje vandaag. Ideaal om wat in de grond te wroeten na de buitensporige braspartijen van de voorbije kerstdagen (waar ik ook al eens van kan genieten).

Vandaag heb ik de knolletjes opgegraven die op het einde van vorige lente geplant werden.
Mijn allereerste oogst OCA (Oxalis Tuberosa)...

Oca wordt al duizenden jaren verbouwd in Zuid-Amerika. Het kan geteeld en gegeten worden als aardappel maar de smaak en de vorm hebben niks met aardappelen gemeen.
De Oca knolletjes smaken lekker rauw, met een lichtzure aangename smaak. Als ze een weekje in de zon liggen, verdwijnt de zure smaak en worden ze heerlijk zoet.

De oogst verrast me in omvang. 5 knolletjes geplant, 5kg oogst na een half jaartje.

Oca kan rauw gegeten worden, gefrituurd, gebakken of gekookt.

Smakelijk!

Oca (Around the world in 80 plants, p. 175) ziet eruit zoals het hoort

Houtkant, windhaag...

Dit weekend zijn we alweer eens aan het planten gestaan. Rondom de Zoete Wei, plantten we een windhaag/smulhaag/houtkant aan van verschillende soorten: Elsbes, Hazelaar, Zwarte Appelbes, Krenteboompjes, Kerspruim.

We plantten ook Zwarte Els aan langs de westelijke kant van het terrein. Deze Zwarte Els slaat stikstof op in zijn bladeren en is dus een ideale vaste groenbemester. De overheersende windrichting op de zoete wei is het Westen; de bedoeling is dus dat de bladeren van de Zwarte Els tijdens de herfst verspreid worden over de eetbare bostuin en op die manier de bodem voeden.

Langs het perkje dat een éénjarige moestuin moet worden, staan nu 10 jonge Winterlindes. Linde heeft een aantal leuke eigenschappen: Linde trekt veel insecten en vogels aan, van de bloesems maak je heerlijke thee en de jonge blaadjes zijn een heerlijke salade; véél lekkerder dan de gangbare kropsla. De Lindes zal ik over minimum 5 jaar toppen op ongeveer 120 cm, nieuwe scheuten zullen uit de stam groeien op perfecte hoogte om jonge blaadjes te oogsten zonder me te moeten bukken ;)

Baby houtkant

Japanse Andoorn

Proefproject Crosnes is geslaagd... Ik heb het gevoel dat ik maar een fractie gevonden heb van wat onder de grond zat 😊. Volgend jaar misschien het twintigvoud planten...

Polen en Canada

Vanavond had ik een afspraak met een bevriende klant, de klassieke verhalen over gangbare landbouw bleken te kloppen.

Casus 1:

Johan heeft 25 hectare grond in Polen. Een stuk van 17 hectare wordt al jarenlang bewerkt door een Poolse boer; die boer werkt zoals vele Belgische boeren: monocultuur met bestrijding van alles wat ongewenst is.
Helaas moet deze boer jaar na jaar vaststellen dat zijn oogst zienderogen (en verbazend snel) slinkt. De grond is uitgeput...
Johan vroeg me om een plan op te stellen om deze negatieve spiraal te stoppen en om het land te hervormen naar een gebied waar landbouw een herstellende rol speelt...
We besloten om te starten met het inzaaien van lupine en luzerne om de bodem los en doordringbaar te maken. Windhagen van Els worden aangeplant (Els is een bijzonder goede stikstofleverancier en groeit bovendien bijzonder snel). Op de hoogtelijnen komen olijfwilgen en erwtestruiken (ook stikstof- en mineralenbinders). Alles dus om zo snel mogelijk veel vruchtbare en bodemvoedende organische stof aan de grond toe te voegen.

Casus 2:

Ook heeft Johan een stukje grond van maar liefst 170 hectare (je leest het goed, 1.700.000m2) gekocht in Nova Scotia in Canada. Daar moet hetzelfde gebeuren maar in dit geval betreft het een relatief jong bos vol pionierssoorten. Een ander werelddeel, een andere klimaat, een andere geschiedenis...

Twee grote uitdagingen dus voor deze kleine jongen.

Verdere ontwikkelingen worden gepost; eerst nog wat nadenken, opzoeken en studeren lijkt me deze keer niet overbodig.

Waarom ik van muizen houd (soms)...

Vandaag kwam ik nog even wat oogsten in de serre (zie vorige post). Toen ik de rijpe tomaatjes aan het uitzoeken was, hoorde ik een enthousiast gepiep aan de andere kant van de serre. Een spitsmuisje sloeg alarm voor de indringer op haar territorium. Ja, het mag dan wel ik zijn die de serre daar geplaatst heeft, zij brengt er samen met de familie haar dagen door...

Zoals je weet, bestrijd ik hoegenaamd niks, geen insecten, schimmels, knagende zoogdieren... Enkel voor sommige ongewenste gewassen maak ik een uitzondering, die worden uitgetrokken en ter plaatse achtergelaten.

Plaagbestrijding zorgt er immers voor dat je het evenwicht dat zich nog dient te herstellen, verstoort.

Als je bijvoorbeeld last hebt van een bladluizenplaag en je verdelgt de bladluizen op om het eender welke manier, dan mag je insectenhotels plaatsen zoveel je maar wil. Lieveheersbeestje zullen niet komen als je hun belangrijkste voedselbron uitroeit. Zolang je de plagen bestrijdt, komt er geen evenwicht. De plagen zijn er uiteraard steeds eerst, dat is het probleem waarmee je moet leren omgaan. Elk jaar opnieuw zullen de plagen weerkomen en elk jaar opnieuw ontneem je de predatoren de kans om zich te vestigen.

Zo ook in mijn serre. Ik had deze zomer wat last van grote, vette spaanse wegslakken. De schade beperkte zich enkel tot enkele Coeur de Boeuf tomaten; slakken met een goede smaak dus!

Enkele weken geleden, merkte ik echter op dat de vraatschade aan de tomaten ophield. Geen enkele tomaat was beknabbeld!

Dankjewel, familie spitsmuis, jullie bevestigen me dat biodiversiteit inderdaad de enige oplossing is.

Herfst

De zomer mag dan wel voorbij zijn, de zomeroogst gaat onverstoord verder... Was het maar alle jaren zo!

Zeebiet, aubergine, komkommer, tomaten, meloen en de laatste broccoliroosjes van het seizoen...

Na de fantastische overwinning van KAA Gent tegen Club Brugge, toch nog wat energie over om het beplantingsplan te posten...
Enkel de bomen en de struiken staan hierop (alhoewel de meeste bessenstruiken die tussen de bomen staan nogal onzichtbaar zijn op dit plannetje).

Het was me het dagje wel, gisteren...
31 plantjes heb ik een gepast plaatsje kunnen geven op De Zoete Wei. 6 uur plantwerk, je voelt het toch wel enigszins in je rug en spieren, zeker als je zo'n 'sportief' persoon als mij bent.
Gelukkig overwon het gevoel van voldoening het met behoorlijke forfait-cijfers van het gevoel dat mijn lichaam het nu wel gehad had.

Op de foto zie je bottelroos met op de achtergrond pruimen en abrikozen.

Ze zijn er!

Mijn weekend begint vroeg vandaag... De plantjes zijn geleverd en het planten kan beginnen...

Spannende uren...

Vandaag weer een berichtje na lange tijd van stilte...
Een tijdje in hibernatie gaan is niet slecht: het terrein observeren, de gedachten wat ordenen en wachten op de bestelling uit Nederland...

Morgen worden er leuke planten geleverd!!!

Hier vind je een lijstje van wat morgen geleverd wordt: Planten 1 oktober 2015

Bestratingsplan

De kogel is door de kerk.

Vanavond ben ik eindelijk begonnen aan het 'Masterplan'!
Urenlang, dagenlang, maandenlang: plannen, meten, her-meten, opzoeken, observeren, herplannen. Het werd tijd om genoegen te nemen met wat vorm kreeg in mijn hoofd. Gedaan met twijfelen en herdenken...
Tijd dus om alles op papier te zetten.

De Zoete Wei werd 'vakkundig' opgemeten (ik schat met een serieuze foutmarge).

Het basisontwerp heb ik uitgetekend op een A1-blad papier.
Met basisontwerp bedoel ik: alles wat al aanwezig is (zoals de serre, de vijver (misschien noem ik hem maar beter 'poel' vanaf nu), het toegangspoortje, de aanwezige planten).

Een tweede ontwerp, de 'bestrating' (dit worden paadjes in gras, later waarschijnlijk boomschors), maakte ik op een vel patroonpapier dat bovenop het basisplan kwam.

Zo ben ik van plan om voor iedere laag een 'layer' van patroonpapier te tekenen. Als ik later alle 'layers' opeen leg, zou ik (hopelijk) doorheen de verschillende vellen patroonpapier het geheel moeten kunnen zien.

Hieronder zien jullie al de eerste 'layer': de bestrating. Ik heb hierbij rekening gehouden met de natuurlijke weg die ik volg doorheen 'De Zoete Wei'.  Het valt me op dat ik bij gebogen paden een grotere oppervlakte van de weide kan bereiken; bovendien denk ik dat gebogen paden later een meer natuurlijk gevoel zullen geven aan het voedselbos.

De volgende plannen worden gepost van zodra ze klaar zijn.

Gisteren (12 september 2015), werd er weer een Permacultours georganiseerd door Lucrèce en Piet van het permacultuurproject Yggdrasil. Joepie!!
Deze keer stapte ik niet alleen op de bus, mijn vader vergezelde me, op mijn vraag, op de tocht (samen met een 30-tal mede-premies).
We bezochten twee projecten in West-Vlaanderen:

Het eerste project was 'de Zonne-arc' (www.zonnearc.be of youtube kanaal Willy Zon Lievens) , ontworpen door de sympathieke en eigenwijze 'uitvinder' Willy.
Willy en zijn vrouw werken sinds 1984 aan hun project. Het doel: off-the-grid leven!
Met de komst van de Tesla Powerwall, lijkt het volledige afsluiten van het electriciteitsnet eindelijk een feit!
Op de Zonne-Arc is geen aansluiting voor water en riolering en er is al vele jaren een negatieve elektriciteitsrekening.
De zonne-arc heeft een composttoilet, zonneboilers, regenwaterfilters, een passief-huis waar goed over nagedacht is, zonneovens, een windgenerator, natuurlijk ventilatiesysteem, noem maar op. Alles is bovendien betaalbaar door de handigheid, het technisch vernuft en het gezonde verstand van Willy.

Zonne-Arc

Het tweede project was het voedselbos 'De Woudezel' van Diderik Clarebout in Merkem.

6ha voedselbos, rotatiegrazen, permacultuurtuin enz.

Diderik vertelde ons over natuurlijke successie, verstoringsbeheer, geënte shiitakes op levende eiken, enten op lijsterbes en meidoorn...

Een mooi voorbeeld van hoe je de natuur d.m.v. observatie, kunt bijsturen om eetbare gewassen in je voedselbos goed te laten gedijen.

Diderik ziet bijvoorbeeld dat kamperfoelie het goed doet in een bepaald deel van zijn voedselbos en plant daar eetbare familieleden van kamperfoelie aan (zoals honingbes).

Zaaien van éénjarigen gebeurt door de verschillende zaden te mengen in een emmer aarde en dan het zaad-aardemengsel breedwerpig zaaien in de verhoogde bedden (waar reeds vaste planten in uitgeplant staan om de latere successie naar een houtig bed met vast planten te kunnen controleren).

De Woudezel

Lekkere hapjes bij De Woudezel

De voorbije dagen is er niet veel gebeurd op 'de Zoete Wei', een paar tomaatjes en komkommers geoogst; net genoeg om 's avonds een extraatje te hebben bij de boterhammen. De rest mag nog wat blijven hangen tot we weer eens honger hebben.

Ondertussen ben ik het aanplantingsplan voor de zoveelste keer aan het aanpassen...

Zouden avocado's groeien in ons klimaat? In de serre misschien...
Ik vond een webpagina over het kweken van een avocado-plant uit de pit: http://nl.wikihow.com/Een-avocadoplant-kweken; lijkt me toch het proberen waard: het is al bij al toch een héérlijke vrucht!

Het aanplantingsplan dus...
De Zoete Wei werd voor de eerste keer correct opgemeten, het was wel eens nodig, mijn stappen blijken toch geen meter groot te zijn ;). Ik zet deze week eens alles mooi in proportie op papier (A1), de post volgt nog.
De boomkruinen heb ik al mooi op schaal uitgeknipt in papier (blauwe cirkels voor wat er al staat, gele voor wat er nog moet komen).
De struiklaag, de kruidlaag, de paden, bloemenweide, klimmers, knollen en paddestoelen, zal ik op patroonpapier tekenen zodat ik de verschillende lagen mooi over elkaar kan leggen.
Veel knutselwerk dus de komende dagen (en ik ben daar helemaal niet de handigste in, dus ik verwacht er een tijdje aan bezig te zijn).

Als er iemand ideeën heeft voor lekkere, mooie planten, post maar, nu kan nog alles.

Over enkele jaren kunnen we dan samen eens proeven van het resultaat!

Permacultuur principes

Aardappelen

Vanmorgen vroeg opgestaan, het regende niet en de aardappelen moesten dringend gerooid worden. Lastig werkje maar ik had de gedroomde helper!

Emiel met Raja aardappelen

Een ton (geen 1000kg) Carolus aardappelen

Enkele impressies van de tuin in opbouw

De paaltjes zijn geplaatst waar de groentenbedden moeten komen... 12 bedden van 120cm op 3 meter

De verwilderde, ietwat verwaarloosde serre...

Er staat al wat water in de vijver door de voorbije regendagen, hopelijk geraakt hij ooit voller...

Heuveltje met rabarbers die ik dit voorjaar kweekte uit zaad... Een Zweeds ras, Lillterrsjö, benieuwd naar de smaak!

Het kleinste boompje dat ik heb, wilde citroen (poncirus trifoliata), moet nog een beetje groeien... De volwassen omvang zou ongeveer 3x3 meter moeten worden.

Na enkele korte berichten over het ontstaan van ons bescheiden voedselbos, zijn we eindelijk in het heden beland. Oef!

Tegenwoordig volg ik een online permaculture-design-course, de plannen voor de toekomst rijpen in mijn hoofd...

Onze tijdelijke indeling heeft aardig wat opgebracht, we aten al de hele zomer groenten uit eigen tuin (Zeebiet, Kleine Pimpernel, aardappelen, drie soorten zuring, raapsteel, warmoes, komkommer, tomaten, wortelen, uien, enkele besjes, spinazie, rode biet, bonen, tuinmelde...)

Deze foto laat zien hoe het ondertussen gesteld is met De Zoete Wei.
Ik heb, zoals je ziet, een vijver uitgegraven op het natste, laagst gelegen punt op het terrein.
Die zou enkele taken mogen vervullen: voor drainage zorgen, amfibieën huisvesten, een 'zonnespiegel' zijn op de fruitbomen, bijdragen aan de bio-diversiteit van het volledige voedselbos.

Serre, wilgenhut, aardbeibakken, kardoen op de voorgrond

Rabarber op de heuvel die ontstond na het uitgraven van de vijver

Aardpeer steekt de kop op

Een put die vijver zou moeten worden...

Oude rassen, jonge plantjes (aardbei)

Op onze zoete wei waren de meeste bomen de winter goed doorgekomen. Enkel een linde en de twee mispels hadden het niet overleefd. Volgens mij is de oorzaak hiervoor de extreem natte periode die aanbrak vanaf de dag waarop alles geplant werd...

Mijn vader, de buurman van De Zoete Wei, heeft enkele schapen en ezels lopen op een aanpalende weide. Helaas zijn die erin geslaagd om uit te breken naar ons jonge voedselbos...
Een groot verlies. Bessenstruiken werden tot op de grond teruggesnoeid (hopelijk overleven er een paar), schors werd van de bomen geknaagd (dode appel- en perenbomen + dode tamme kastanje tot gevolg), de zeebieten opgesmuld, kleine pimpernel kort gemaaid, jonge wilgen de schors afgestript, appelbes 'gesnoeid', hazelaars weg... Hopelijk heeft het hen gesmaakt!

De omheining werd m.a.w. beveiligd tegen dierlijke inbreker/stropers.

Foto's volgen...

Na een bezoek aan 'Voedselbos Ketelbroek': (http://www.foodforestry.nl/#!ffkb/ci9u), was ik bijzonder enthousiast over de duurzaamheid en weerbaarheid van een goed ontworpen voedselbos.
De planten die elkaar ondersteunen, de pas uitgegraven vijver, de schoonheid van het volledige eco-systeem.
Op de open tuin dagen van Velt, bezochten we met ons gezinnetje ook het Voedselbos in Nokere (Kruishoutem). Ook dit systeem maakte een diepe indruk op me.
Tijd om er zelf aan te beginnen!!!

Voedselbos Ketelbroek, het jonge gedeelte

Ketelbroek, de ingang

Ketelbroek, de jonge vijver

Emiel en ik ontdekten ook enkele leuke, natuurlijke dingetjes op onze weide:

Gewone Vogelmelk

Gewone vogelmelk

Pinksterbloem

Onbekende zwammen in de serre

De familie Eend op zwemles

Een vossenhol misschien?

Kleine molletjes

Wespspin

De bodem van de serre werd met karton afgedekt. Bovenop het karton voerde ik zo'n 20cm compost op.
Er kwamen tomaten, paprika's, aubergine, komkommer en meloen in.
Tussen dit alles zaaide ik: basilicum, goudsbloem, platte peterselie, tagetes, bieslook en kropsla.
Dit zag er zo uit:

De druppelslang mocht ik gebruiken van mijn pa...

Jonge sla, tomaten, aubergine, paprika

Na enig opzoekingswerk:
De websites van Plants for a future (www.pfaf.org) en de gildenvinder (plantengildes.saiwala.nl).
Leeswerk op de blog van Frank Anrijs (blog.natuurlijkemoestuin.be).
Gaia's Garden van Toby Hemenway
Holzer's Permacultuur van Sepp Holzer
Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein
Herstellende Landbouw van Mark Shepard
...

Merkte ik dat er dringend meer kennis vergaard diende te worden...
Ondertussen zag De Zoete Wei er zo uit:

Jonge fruitbomen

Mulchlaag van boomsnippers

Eerste ontwerp 'moestuinbedden'

Wilgenhut met erwtjes aan de voet (pas gezaaid, je ziet ze nog niet).

In November 2014, door mijn eerste ontmoeting met een 'permie' en door de tijdelijke boomplantactie 'Plant een stukje Meetjesland', ben ik ietwat overhaast aan de slag gegaan.

Geen masterplan, geen opleiding, niks... 

Misschien had ik al Gaia's Garden van Toby Hemenway gelezen, misschien niet...

De bedoeling was om een min of meer natuurlijke boomgaard aan te leggen met een moestuin waar aan combinatieteelt gedaan wordt, een vijver (eventueel) en een serre (tuinkas voor de Nederlanders onder ons).

Bomen 'Plant een stukje Meetjesland'

Ze zitten in de grond

De serre in opbouw